Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык, суу пайдалануучулар ассоциациясы (СПА) чарбалардагы сугат тутумдарын техникалык тейлөө жана эксплуатациялоо жана жергиликтүү тургундарды сугат суусу менен камсыз кылуу милдетин алышты. Учурда СПАлардын бардыгы эле жергиликтүү тургундарды сугат суусу менен камсыз кылуу үчүн сапаттуу кызмат көрсөтө бербейт. Буга байланыштуу жергиликтүү тургундар ээлик кылган айыл чарба жерлерин сугарууда жергиликтүү көйгөйлөр көп жаралат. Бул алардын жыргалчылыгына түздөн-түз таасирин тийгизип, сугат суусуна байланыштуу жердеги чыр-чатактардын көбөйүшүнө алып келет.
Сугат сууну башкаруу маселелери СПАларга өткөнүнө карабастан, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын ролу жогору бойдон калууда. Сугат тутумдарын башкаруу жана жергиликтүү тургундарды сугат суусу менен камсыз кылуу боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен СПАлардын өз ара аракеттенүү деңгээли жергиликтүү тургундардын сугат сууга жеткиликтүүлүгүнө түздөн-түз таасир этет. Адамдардын күчтүү потенциалы бар айыл өкмөттөрүндө жана СПАларда тажрыйба жер жүзүндө көрсөтүп тургандай, өз ара аракеттенүү өз деңгээлинде жүргүзүлүп, жергиликтүү калк сугат суу менен камсыз болгон.
2011-жылдын март айынын аягында РДФ жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын потенциалын жана потенциалын чыңдоого багытталган «ОМСУ деңгээлинде сууну эффективдүү башкаруу боюнча горизонталдуу окутуу» жаңы долбоорун ишке киргизди. Долбоордун негизги максаты - жергиликтүү суу пайдалануучулардын ассоциациялары менен ийгиликтүү өнөктөштүк аркылуу калкка ирригациялык кызматтарды көрсөтүүдө ОМСУ органдарынын потенциалын күчөтүү. Долбоор Кыргыз Республикасынын Ош, Жалал-Абад жана Баткен облустарынын 120 айыл өкмөттөрүн камтыйт.
Долбоордун жыйынтыгында ар бир максаттуу айыл округунун жергиликтүү бийлик органдарынын окутулган өкүлдөрү суу чарба тармагындагы билимдерин башка айыл өкмөттөргө жайылта алат деп күтүлүүдө.
Долбоордун узактыгы - 2011
Аткарылган жер - Баткен, Ош жана Жалал-Абад облустары
Донор: ЕККУ
Өнөктөштөр: Эл аралык Толеранттуулук Фонду (FTI), Саясат жана Өнүктүрүү Институту (DPI), Жалал-Абад шаарындагы Жарандык Коомду колдоо борбору, Укук жана бизнести өнүктүрүү фонду
Долбоордун максаты
“Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын деңгээлинде суу ресурстарын натыйжалуу башкарууга горизонталдык окутуу” долбоорунун максаты - Ош, Жалал-Абад жана Баткен облустарынын 120 жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын өкүлдөрүнүн суу ресурстарын башкаруу боюнча потенциалын жогорулатуу. жана жергиликтүү тургундарды сугат суусу менен камсыз кылууда суу пайдалануучулар ассоциациялары менен өз ара аракеттенүү.
Негизги иш-аракет
Долбоор иш-чаралардын ири планын ишке ашырууга багытталган, анын ичинде тренингдер жана семинарлар, юридикалык кеңеш берүү, ошондой эле ар кандай багыттар боюнча чакан гранттык программаларды ишке ашыруу камтылган.
Долбоордун негизги иш-аракеттери:
- Кыргыз Республикасынын түштүк регионунда компетенттүү уюмдар тарабынан таанылган 10дон кем эмес СПАлардын сугат тутумдарын башкаруунун жана тейлөөнүн алдыңкы тажрыйбалары аныкталды, изилденди жана сүрөттөлдү;
- СПАларды сактоо үчүн сугат тутумдарын башкарууну өркүндөтүү боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен СПА органдарынын өз ара аракеттенүүсүнө багытталган “Тренерлер үчүн тренингдер” (TOT) окуу модулу иштелип чыккан;
- Ош, Жалал-Абад жана Баткен облустарындагы 30 жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын өкүлдөрүнүн (насаатчыларынын) катышуусу менен 2 ТТ өткөрүлдү;
- Тренингдердин жыйынтыгы боюнча устаттар жергиликтүү сугат тутумунун көйгөйлөрүн аныктоо жана жергиликтүү тургундарды сугат суусу менен камсыздоо боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен СПА органдарынын өз ара аракеттенүүсүн күчөтүүгө багытталган үй тапшырмаларын аткарышты жана аныкталган көйгөйлөрдү чечүү үчүн биргелешкен пландар иштелип чыкты;
- Тренингде билим алган 30 жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жана СПАнын ар бир өкүлү, коңшулаш жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жана СПАнын органдарынын өкүлдөрүн сугатты башкаруунун ийгиликтүү тажрыйбалары боюнча окутуп, аларга өз айылдарынын аймагындагы сугат тутумдарын башкаруу пландарына толуктоолорду иштеп чыгууга жардам беришти;
- Долбоордун максаттарына жетүү маселелерин талкуулоо үчүн Ош, Жалал-Абад жана Баткен аймактарында 3 регионалдык форум өткөрүлдү: жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, СПАлардын жана башка кызыкдар тараптардын кеминде 30 өкүлүнүн катышуусу менен ийгиликтер, кыйынчылыктар, корутундулар жана сунуштар;
- Муниципалитеттер аралык кызматташууну стимулдаштыруу үчүн суб-гранттык программа колдоого алынды.
Долбоор Европадагы Коопсуздук жана Кызматташтык Уюму (ЕККУ), дүйнөдөгү эң ири аймактык коопсуздук уюму тарабынан колдоого алынып, бир нече өнөктөштөр, анын ичинде РДФ ишке ашырат:
— Бизнести өнүктүрүү жана укук фонду, LARC,
— Өнүктүрүү саясат институту (ӨСИ),
— Жарандык коомду колдоо борбору (ЖККБ)
— Эл аралык тилектештик фонду (FTI).
